W 12 historii dookoła świata: lato 2019
23.07.2019Dołącz do całorocznego wyzwania W 12 historii dookoła świata, które zabierze cię w podróż w nieznane kierunki i kraje. Każda pora roku to historie z danego kontynentu opowiadane przez artystów z danego rejonu, a każdy miesiąc to historia reprezentująca jeden z krajów, które zdobyły niepodległość.
Oceania
Oceania to między innymi Australia, Nowa Zelandia, Papua Nowa Gwinea i pozostałe państwa z rejonów Melanezji, Mikronezji i Polinezji. W przypadku mniejszych państw trudniej będzie przeczytać lub obejrzeć historie opowiedziane przez lokalnych artystów, choć zawsze zostaje sięgnięcie po lokalne legendy.
Moje propozycje na lato 2019 to:
- książka lub film Jeździec na wielorybie, o wnuczce maoryskiego wodza, którą nie zraża fakt, że tradycję powinni podtrzymywać mężczyźni (Nowa Zelandia)
- The Casketeers czyli reality TV o maoryskim zakładzie pogrzebowym w Nowej Zelandii (na Netfliksie)
- Światło między oceanami M.L. Steadman, opowieść o wyborach, osadzona w Australii sto lat temu. Polecana przez Kroplę Morza.
- Zagadki kryminalne Panny Fisher czyli powieść detektywistyczna osadzona w Australii lat 20. Książki były wydane po polsku, nie czytałem, ale polecam serial (na Netfliksie).
- Deep Water czyli współczesny australijski serial kryminalny z wątkami LGBT+ (na Netfliksie)
- Legendy z Tahiti (po angielsku).
Zdjęcie w nagłówku strony to zatoka na Vanuatu, uwieczniona przez Image by Davida Marka z Pixabay.
Białoruś
Z okazji Dnia Niepodległości 3 lipca (wyzwolenie Mińska spod okupacji niemieckiej przez armię sowieckią) proponuję przeczytać:
- Adam Kłakocki i jego cienie, powieść Ihara Babkou. Czytałem, polecam przede wszystkim osobom lubiącym surrealizm.
- wiersze Janka Kupały, klasyka poezji białoruskiej i jednego z twórców literackiego języka białoruskiego
Wenezuela
Z okazji Dnia Niepodległości 5 lipca, na pamiątkę deklaracji niepodległości od Hiszpanii (w 1811 r.) polecam:
- Ostatnie dni komendanta, literacką powieść o umierającym Hugo Chávezie autorstwa Alberto Barrera Tyszki (wyd. w 2019)
- opowiadania Arturo Uslar Pietriego z tomu Czerwony jastrząb (wyd. w 1975)
- powieść Doña Barbara Romulo Gallegosa (wyd. w 1964)
- książki Miguela Otero Silvy, klasyka literatury
Singapur
Z okazji Dnia Niepodległości (9 sierpnia 1965 r. od Malezji) proponuję sięgnięcie po:
- Singapur Noir czyli antologię opowiadań noir z Singapuru. Polecam!
- występ stand-up signapurskiego komika Fakkah Fuzza (na Netfliksie)
- film kryminalny A Land Imagined (na Netfliksie) po polsku znany także jako Wyśniona kraina
Pakistan
Z okazji Dnia Niepodległości od Wielkiej Brytanii (14 sierpnia 1947 r.) proponuję poznanie:
- powieści Kamili Shamsie
- powieści Mohsin Hamida
- film (na Netfliksie) lub książkę o Malali
Wietnam
Propozycje literatury wietnamskiej z okazji Dnia Niepodległości 2 września (od Francji i Japonii):
- antologię opowiadań Grzebień z kości słoniowej
- Klejnot nefrytu Nguyễn Du czyli klasyczny poemat miłosny przetłumaczony prozą na polski
- Gobelin czyli powieść Nguyễn Kiêna opartą na życiu dziadka autora, hafciarza na dworze ostatniego wietnamskiego cesarza.
Dostępne są różne książki i filmy o wojnie w Wietnamie, ale celowo je pominąłem. Nie chciałbym, żeby Wietnam kojarzył się tylko z wojną.
Armenia
Armeńska kultura, bo dotycząca wszystkich mieszkańców Armenii, nie tylko Ormian. Z okazji Dnia Niepodległości 21 września proponuję poznanie:
- armeńskich wierszy z antologii Poezja armeńska
- starożytnego eposu Dawid z Sasunu (jego fragmenty były też w ww. zbiorze Poezji armeńskiej)
- Źródła Egnar powieści Armena Mykirtycza osadzonej w Aleksandropolu.
Ormianie mieszkali na teranach polskich od połowy XIV w. Wśród polskich Ormian byli pisarze, uczeni, wojskowi. Symeon z Zamościa był znanym szesnastowiecznym podróżnikiem, który odwiedził m.in. Bliski Wschód. Nazwiska polskich Ormian częśto kończą się na -wic lub -wicz. Na przykład polskim Ormianinem jest ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Babka poety Zbigniewa Herberta była Ormianką. Warto dowiedzieć się więcej o polskich Ormianach, chociażby zaczynając na stronach Wikipedii.
W XX w. najważniejszym wydarzeniem dla Ormian było ludobójstwo Ormian w Imperium Ottomańskim (Turcy) podczas I Wojny Światowej. O ludobójstwie Ormian powstało wiele filmów, książek. Wśród nich można wymienić m.in. Księgę szeptów Varujana Vosganiana, Rumuna ormiańskiego pochodzenia. Do ludobójstwa odnosiła się też piosenka Face the Shadow reprezentujaca armenię w konkursie Eurowizji w 2015 r.
A Ty co zaproponujesz?
A ja bym zaproponowała białoruski reportaż że wspomnieniami dzieci z czasów II wojny światowej “Ostatni świadkowie. Utwory solowe na głos dziecięcy” autorstwa Swietłany Aleksijewicz. Ciężka lektura, ale warta przeczytania. W ramach wyzwania przeczytałam też pakistańską autobiografię o Malali i muszę stwierdzić, że to jedna z najlepszych książek przeczytanych w tym roku 🙂
Tego reportażu nie czytałem. Może kiedyś sięgne. Cieszę się, że znalazłaś coś dla siebie i przypadło ci do gustu. 🙂