Czytelnictwo i rynek książki w Egipcie

Czytelnictwo i rynek książki w Egipcie

13.01.2020 1 przez multikulturalny
Czas czytania: 3 min.

Jeśli śledzisz stronę Multikulturalny na FB, zapewne już wiesz, że pod koniec stycznia wybieram się na 51. Międzynarodowe Targi Książki w Kairze. Najświeższe informacje z Egiptu będą dostępne w ramach wydarzenia Multikulturalny na Międzynarodowych Targach Książki w Kairze. Zanim jeszcze dotrę na targi książki, w miarę możliwości chcę przybliżyć Ci czytelnictwo i rynek książki w Egipcie.

W anglojęzycznym internecie szukałem różnych informacji o rynku książek w Egipcie. Rezultatem tego jest ten wpis. Artykuł w miarę upływu czasu będzie się rozrastał, jeśli dotrę do ciekawych lub nowszych informacji. Nie będzie to jedyny wpis o czytelnictwie w Egipcie – w planach mam jeszcze artykuł o najpopularniejszych książkach.

Statystyki czytelnictwa

W kraju około 2,5-krotnie większym od Polski (ok. 100 milionów mieszkańców) statystyki alfabetyzmu (w uproszczeniu często określane jako umiejętności czytania i pisania) nie wyglądają dobrze. Według Instytutu Statystyki UNESCO tylko ok. 72% ludności Egiptu jest piśmienna.

Statystyki czytelnictwa w 2010 r.

Według rządowych statystyk z 2010 r.* 88% rodzin egipskich jest nie jest zainteresowana czytaniem książek innych niż podręczniki. Według badaczy związane to było przede wszystkim z innymi priorytetami życiowymi – niskimi pensjami i wysokimi cenami książek. Jednocześnie dane wskazują, że w 2010 roku targi książki odwiedziło ok. 1,8 miliona Egipcjan. Oczywiście tak wysoki (?) odsetek osób odwiedzających targi książki może wynikać np. z liczenia sprzedanych biletów (i kilkukrotnego wejścia na targi przez jedną osobę), więc może być niemiarodajny.

76% rodzin w 2010 r. nie czytało gazet. Wśród rodzin czytających gazety największe zainteresowanie było: polityką (67% czytelników) oraz sportem i gospodarką (po 60%).

Wśród osób czytających książki najpopularniejsze były książki dotyczące tematów religijnych (79%). Książki popularnonaukowe czytało 33%, beletrystykę – 29%, zaś książki o polityce tylko 11%.

Młodzi czytelnicy najczęściej pożyczali książki (60%). Książki kupowało tylko 44% młodych czytelników, a 27% odkładało pieniądze specjalnie na zakupy książek. Średnio wydawali na nie miesięcznie 34 funty egipskie (wówczas ok. 18 zł). 73% młodzieży czytało w internecie, przede wszystkim dziewczyny (prawie 78%).

* Tłumaczenie raportu o czytelnictwie z Egypt Independent.

Inne statystyki czytelnictwa

Według danych z 2014 r. przeciętny egipski czytelnik spędza 7,5 godzin tygodniowo na czytaniu książek. Przeciętny Polak – godzinę mniej.

grzbiety książek w języku arabskim

Rynek książki i prasy

Media egipskie są główną siłą w regionie, zarówno jeśli chodzi o prasę jak i o przemysł filmowy. Najpopularniejszym sposobem spędzania wolnego czasu jest oglądanie telewizji. Egipt, jako pierwsze państwo arabskie, miało swoją własną satelitę telewizyjną – Nilesat.

E-booki

E-booki nie są zbyt popularne w Egipcie. Dla większości wydawców w Egipcie sprzedaż e-booków nie przekracza 1% sprzedaży książek papierowych.

Amazon, sprzedający papierowe książki arabskojęzyczne, nie oferuje zbyt dobrej infrastruktury ani dla pisarzy ani dla czytelników. Od półtora roku czytniki Kindle mają jednak pełne wsparcie dla tekstu arabskiego.

Google Play w tym samym czasie oferował sprzedaż e-booków w Egipcie i ośmiu innych krajach regionu Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki przy płatności w USD.

Apple iBooks nie jest obecne w regionie.

Ceny książek

Ahmed Rahmi, współzałożyciel sieci księgarni Alef, w wywiadzie udzielonym w 2010 r. potwierdzał, że książki są zbyt drogie dla przeciętnego mieszkańca Egiptu. Jak mówił, większość Egipcjan (w tym 20% osób żyjących poniżej progu ubóstwa) nie stać było na kupowanie książek arabskojęzycznych, których cena wynosi między 15 a 50 funtów egipskich. Na kupno książek mogli sobie pozwolić bogaci, także osoby którym zależało tylko by książki mieć, niekoniecznie by czytać je. Dlatego też, księgarnie zlokalizowane były (nadal są? – dop. mój) przede wszystkim w najlepiej sytuowanych kairskich dzielnicach, takich jak Zamalek, Heliopolis czy Maadi, oraz wzdłuż miejscowości wypoczynkowych na północnozachodnim wybrzeżu. Klientelą tych księgarni była mała grupa czytelników których stać na drogie arabskojęzczyzne i obcojęzyczne książki.

Przeskok do 2020 roku pokazuje, że nowe książki arabskojęzyczne mogą kosztować nawet ponad 100 funtów egipskich.

Targi książki

Najstarsze w rejonie są Międzynarodowe Targi Książki w Kairze, które w zeszłym roku obchodziły 50. jubileusz. W porównaniu z nimi, Targi Książki w Aleksandrii są malutkie – ledwo kilkadziesiąt tysięcy kontra 2,5 miliona (a niektórzy mówią o prawie 4 milionach) odwiedzających w Kairze. W targach aleksandryjskich mogą uczestniczyć organizacje, ale nie dystrybutorzy.

Prasa

W Egipcie jest ponad 20 gazet codziennych, państwowych lub prywatnych. Liczba drukowanych gazet maleje, coraz częściej czytelnicy gazet przenoszą się do internetu w poszukiwaniu wiadomości. Ty też możesz pójść ich śladem – po angielsku wiadomości można przeczytać m.in. na stronach Mada Masr, Egyptian Streets, Egypt Independent czy Daily News Egypt.

Cenzura

Według zagranicznych obserwatorów, Egipt nie jest krajem, w którym panuje wolność prasy. Programy, magazyny, strony internetowe są zamykane pod pozorem walki z fake newsami czy w trosce o gospodarkę i bezpieczeństwo narodowe.

W ramach cenzury niektóre książki (także zagranicznych wydawców) nie są dopuszczane do wystawienia na kairskich targach książki.


Dziękuję za przeczytanie do końca. Zdaję sobie sprawę, że powołuję się na stare dane, ale w przypadku Egiptu trudno o nowsze. Zwłaszcza jeśli nie zna się arabskiego i trzeba posługiwać się tylko angielskim.

Mimo to, mam nadzieję, że zechcesz śledzić relację z jednych z największych targów książki na świecie.

Jeśli wiesz coś o czytelnictwie czy rynku książkowym w Egipcie, daj znać!

P.S. Zdjęcie grzbietów okładek autorstwa Shrooqa, udostępnione na licencji CC BY 2.0.